FITIK

Fıtık (herni), karın içi yapı veya organların üzerlerindeki tabakaların bazılarını yırtarak dışarıya doğru şişmesi veya yumrulaşmasıdır. Oluşmasının asıl sebebi karın içindeki basıncın çok aşırı artmış olduğu bir anda bu yapıların zayıf bir noktadan dışarıya doğru bir çıkış yolu bulmasıdır.

Nüfusun %10 kadarında yaşam boyunca bir tür fıtık gelişebilir. Çeşitli fıtık türlerinin sıklıkları aşağıdaki gibidir:

Tüm fıtıkların yaklaşık %75'i kasık fıtığıdır;

Kasık fıtıklarının %50'si indirekt fıtıktır (erkek-kadın oranı, 7:1)
Sağ kasık fıtığı daha sık görülür ve %25'i direkt fıtıktır
Kasık fıtıklarının %3'ünde ve çoğunlukla da sol tarafta, fıtık kesesi içerisine giren bir organ bulunur (sol-sağ oranı, 4,5:1)
Bu sol kasık fıtığında da en sık görülen organ kalın barsağın “sigmoid kolon” kısmıdır.

Fıtıkların yaklaşık %14'ü göbek fıtığıdır.
Fıtıkların yaklaşık %10'u insizyonel (ameliyat yeri fıtığı) veya ventraldir (kadın-erkek oranı, 2:1).
Fıtıkların yalnızca %3-5'i femoraldir ve kadınlarda daha sık görülür.
İnterparietal, supravezikal, lomber, siyatik ve perineal fıtıklar nadirdir.

Fıtıklar karın içi organlarla bağlantılı olan karın ve kasık bölgesinde oluşur. Aradaki birçok tabaka (kas ve kasın zarı olan fasiya tabakası) yırtılırken en iç tabaka olan periton ve en dış tabaka olan cilt tabakası her zaman sağlam kalır. Karşılaştığımız fıtık çeşitleri şunlardır:

Kasık fıtığı (İnguinal herni)
Göbek Fıtığı (Umblikal herni)
Ameliyat yeri (kesi) fıtığı (İnsizyonel herni)
Kasık kanalı fıtığı (Femoral herni)
Göbeküstü fıtığı (Epigastrik herni)
Diğer zayıf nokta fıtıkları (Spiegel hernisi, Grynfeltt hernisi vb)

Birçok özel adlandırma yapılan fıtık ismi olsa da tamamı yukarıdaki tiplerin içindedir. Bunlardan farklı olan ve karından kaynaklanan diğer bir fıtık tipi ise diyafragma fıtığıdır. Bu fıtık ile ilgili bilgiler “Reflü Cerrahisi” bölümünde anlatılmıştır.

Fıtık ancak ameliyatla düzeltilebilir. Ameliyat dışında başka bir tedavi şekli yoktur. Çoğu dokunun kendini tamir etme özelliği vardır. Mesela ciltte oluşan bir kesi yeri vücudumuzun çeşitli tamir mekanizmaları ile dikiş atılmasa bile kendi kendine zamanla kapanır. Fakat kas dokularında yırtıklardan gelişen fıtıklar kas dokularının kendini tamir yeteneği olmadığı için sadece cerrahi tedavi ile düzelir. Örneğin pantolon veya gömlekte oluşan bir yırtık kendi kendine birleşmez. O yırtığı dikip tamir etmek gerekir. Sağlam ve daha dayanıklı olmasını istersek de üzerine veya alt kısmına yama koymak gerekir. Vücudumuzda oluşan her türlü kaslardan kaynaklanan fıtıklarda da bu nedenle dikişle tamir ve yama ile destekleme yöntemleri tercih edilmelidir.

Ancak özel durumu olan bazı hastalar ameliyat olmadan da takip edilebilir. Bu hastanın şikayetlerinin durumuna ve hastanın ek sağlık problemlerine göre karar verilmesi gereken bir durumdur.

Fıtık ameliyatlarında cerrahi yöntem olarak açık cerrahi, laparoskopik ve 3D cerrahi yöntemleri tercih edilebilmektedir. Bu kararı hastanın fıtığının büyüklüğü, boğulmuş fıtık olup olmaması, yandaş hastalıklar (ileri derece kronik obstrüktif akciğer hastalıkları) ve hastanın da fikirlerini alarak, konuşup hangi yöntemin kendisi için daha uygun olacağı konusunda bilgi vermeye çalışıyoruz.

Aşağıdakilerden herhangi bir veya birkaç şikayetiniz varsa;

1. Kasıklarda ayakta durdukça ve ağır yük kaldırınca oluşan şişlik ve ağrı varsa
2. Göbek deliği bölgesinde ayakta durdukça ve ağır yük kaldırınca oluşan şişlik ve ağrı varsa
3. Karın orta üst kısmında (mide bölgesinde) ayakta durdukça ve ağır yük kaldırınca oluşan şişlik ve ağrı varsa
4. Karın bölgesinden daha önce ameliyat olduğunuz ve dikişlerinizin olduğu bölgede ayakta durdukça ve ağır yük kaldırınca oluşan şişlik ve ağrı varsa
5. Yukarıdaki 4 maddeden birine ek olarak bulantı ve kusma varsa (ACİL)
6. Yukarıdaki şikayetlere ek olarak şişlik bölgesinde sertleşme ve kramp tarzı ağrı varsa (ACİL)
7. Yukarıdaki şikayetlere ek olarak gaz ve büyük abdest çıkaramıyorsanız (ACİL)
"FITIK" veya "BOĞULMUŞ FITIK(5-6-7)" nedeniyle ameliyat olmanız gerekebilir.